Engellilerin yararlanacağı tüm haklar
Bu makalede A dan Z ye engellilerin yararlanacağı tüm haklara yer verilecektir. Engelli haklarına geçmeden önce engelli haklarının yasal dayanaklarına atıfta bulunmakta fayda var.
Ana yasanın 2. Maddesinde Türkiye cumhuriyetinin “sosyal bir hukuk Devleti” olduğu belirtilmiştir. Ayrıca 2005 yılında çıkartılan “Özürlüler Kanunun ”da özürlülüğün önlenmesi başta olmak üzere, özürlülerin istihdam, eğiti alma, rehabilitasyon vb. gibi hakları kanunla belirlenmiştir. Gerek sosyal devlet anlayışı çerçevesinde, gerekse özürlüler kanunu kapsamında kamu ve sorumluluk duyarlılığı olan özel sektör engellilere bir dizi haklar tanımıştır. Bu hakları neler olduğunu, engellilerin hangi şart ve koşullarda hangi haklardan yararlanacağını ilk önce madde sıralayıp, sonrasında bu haklardan yararlanmak için gerekli şart ve koşullardan bahsedilecektir.
Not: Bu bilgi verici içeriğinden yazımında genel anlamda engelli haklarından bahsedilip, bahsedilen hakka ilişkin özet bilgi verilerek detaylı bilgi için o konuyla ilgili bağlantı verilerek okurun detay bilgi alması sağlanacaktır.
ENGELLİ HAKLARI LİSTESİ
- ÖTV indirimli engelli araç alımı
- Erken emeklilik (engelli emekliliği)
- 2022 Engelli aylığı
- Evde bakım maaşı
- Vergi indirimi
- Emlak vergisi indirimi
- Su indirimi
- İnternet indirimleri
- Cep telefonu operatörlerinin indirimleri
- Ulaşım indirimleri (hava yolu, otobüs, TCDD vb. gibi)
- Yetim maaşı ( ölüm aylığı)
- Engelli annesinin emekliliği
- Engelli ve engelli yakının tayin hakkı
- Engelli memurun izin hakkı
Yukarda 14 madde halinde sıralanan engelli haklarının detayları şu şekildedir.
ÖTV İndirimden faydalanarak araç almak
Rapor oranı yüzde 90 üstü ve altı olmak üzere iki temel unsur çerçevesinde engelli bireylerin ÖTV indirimli araç alması kanunla sağlanmıştır.
Detaylar için aşağıdaki bağlantıya tıklayın
ÖTV İndirimli Engelli Araç Alım Şartları
Erken engelli emekliliği
Sosyal güvenlik kurumu kapsamında (SGK) sigortalı olan veya isteğe bağlı prim yatıran engelli yurttaşlara erken emeklilik hakkı tanınmıştır. Buna göre SSK, Bağ-kur, Emekli sandığı mensubu engelliler erken emekli olabiliyorken aynı zamanda “malulen emekli” olma hakları da vardır.
Detay bilgiler için aşağıdaki bağlantılara tıklayınız
SSK’lı Engellilerin Emekliliği
Bağ-Kur’lu Engelliler Nasıl Emekli Olur?
Engelli Memurun Emeklilik Şartları
2022 Engelli aylığı
Adını kanun numarası olan “2022” sayılı kanundan alan ve kamuoyunda “2022 engelli aylığı” diye bilinen ve 3 er aylık dönemlerde sosyal güvencesi olmayan muhtaç, güçsüz ve kimsesiz Türk vatandaşlara ödenen sosyal yardım maaşıdır.
2022 maaşı almak için gereken şartlar?
Evde bakım maaşı
Söz konusu maaş (evde bakım maaşı) engelli bireyin kendisine değil onun bakımını yapan /üstlenen kişiye her ay ödenen sosyal yardım maaşıdır. Bu maaşı almak için gerekli şartlar ve koşullar için bağlantıya tıklayınız
Evde Bakım Maaşı Almak İçin Gerekli Belgeler Nedir?
Vergi indirimi
Bizzat kendisi sigortalı olan çalışan engellilere ve engelli yakını olup ta çalışan engelli yakınlarına tanınan “sakatlık indirimi” diye de adlandırılan vergi muafiyetidir.
2017 Engelli Vergi İndirim Oranları ve Tutarları
Emlak vergisi indirimi
Esas itibariyle tapusu engelli bireyin üzerine olan emlak (ev konut) larda yapılan vergi muafiyetidir.
Engelliler için Emlak Vergisi Muafiyeti
Su indirimi
Belediyelerin engelli bireylere tanıdığı su faturalarında yapılan ve her belediyenin kendine özgü indirim oranları uyguladığı su faturası indirimidir.
İnternet indirimleri
Türk Telekom gibi bir kısmı devlete ait olan ve Türkcell d-smart gibi özel sektöre ait kurum ve kuruluşların engelli bireylere uyguladığı internet paketi indirim ve kampanyalarıdır. Söz konusu indirimler düzenlenen kampanyalara göre değişiklik göstermektedir.
Cep telefonu indirimleri
Vodafone, Turkcell ve Türk Telekom’un başını çektiği cep telefonu operatörlerinin engellilere paket halinde sundukları ve kampanyalara göre değişen tarife indirimleridir.
Engellilere İndirim Yapan Cep Telefonu Operatörleri
Ulaşım indirimleri (hava yolu, otobüs, TCDD vb. gibi)
Gerek toplu taşım araçları (otobüs, tren) gerekse hava yolu şirketlerinin (kamu ve özel sektör) engelli bireylere sunduğu ulaşım indirimi ve avantajlarını kapsamaktadır.
Engelli İndirimi Yapan Hava Yolları
Toplu Taşıma Araçlarında Engelli İndirimi
Yetim maaşı
Halk arasında dul yetim aylığı diye bilinen resmi adıyla ölüm aylığı almak için belli şart ve koşullar vardır. Bildik anlamda sağlıklı insanlar belli bir yaşa kadar yetim maaşı alırken engelli bireyler yaş şartı aranmaksızın yetim maaşı alabilmektedir.
Malul olanlar yetim maaşı alır
Engelli annesine erken emeklilik
Anneler, annelerimiz… Engelli annelerinin engelli çocuklarıyla, engelli çocuklarının ise anneleriyle bambaşka bir duygusal bağı vardır. Devlet bu duygusal ve öz bağdanmıdır bilinmez engelli çocuğu olan sigortalı annelere 5 yıl erken emekli olma hakkı tanımıştır.
Engelli Çocuğu Olan Anneye Erken Emeklilik
Engelli ve engelli yakının tayin hakkı
Gerek engelli memurun bizzat kendisinin veya sağlıklı olup ta bakmakla yükümlü olduğu engelli yakını bulunan memurların tayin isteme hakkı vardır.
Engelli Yakını Olan Memurun Tayin Hakkı
Engelli memurun izin hakkı
Engelli memurlara yerel yönetimler hava şartları nedeniyle idari izin verebiliyorken aynı zamanda 10 – 16 Mayıs engelliler haftası nedeniyle de izinli sayılırlar.
SON SÖZ
Ne yazık ki yukarda liste halinde sıraladığımız engelli haklarından pek çok engelimiz bi haber yaşamaktadır. Verilen hakların kağıt üzerinde kalmaması adına ülkemizde yaşayan engellilerin kendilerine verilen bu hakları sonuna kadar kullanması devlet tarafından yapılmış bir lütuf değil yazımızın giriş bölümünde de belirtiğimiz şekilde anayasal bir haktır. Ve fakat bu yasal hakların engelliler tarafından kullanılması istenildiğinde genellikle kurumlar tarafından engellileri önüne bir engelde ilgili kurumlarda çalışan memur ve amirler tarafından konulmakta. Biz engellilere düşen kendi haklarımızı iyi bilip yeri geldiğinde söke söke almasını almaktır.