Engelli emeklilik maaş hesaplaması nasıl yapılıyor?

2016 Yılı başlarında %40 özürlü raporuyla emekli oldum. SGK ya ödenmiş 3800 gün primim var. 18 Yılın üzerinde çalışmışım. Çalıştığım süre boyunca asgari ücret tutarında çalıştım. Emekli olmadan üç yıl önce asgari ücretin 150-200 TL üzerinde maaş alıyordum.

En son aldığım emekli maaşı miktarı 1.100 TL. Çoğu forum ve haber sitesinde sosyal güvenlik uzmanları engellilerin emekli aylıkları düşük olmaz diyorlar ama aldığımız maaş ortada. 18 yıl bil fiil çalışma sürem ve 3800 gün yatmış primim olmasına rağmen aldığım emekli maaş miktarı 1.100 TL.

İnsan duyduğuna, okuduğuna değil yaşadığına inanır. Kelli felli sosyal güvenlik uzmanları engelli emeklilik maaşları düşük olmaz deseler de durum apaçık ortada.

Şimdi size sorum şudur. Engellilerin alacağı emekli maaş miktarı hesaplanırken bu hesaplama tam olarak nasıl yapılıyor. Belki hesaplama yöntemini bilirsek engellilerin neden az emekli maaşı aldığını da öğrenmiş oluruz.

Saygılar.

Hanife Saygılı – Burdur

CEVAP:

Hanife hanım, SGK’ya tabi sigortalıların emekli olduklarında alacakları emekli maaş miktarları çok farklı parametreler dikkate alınarak hesaplanır. Ancak bunlardan ikisi alınacak emekli maaş miktarını belirleyen en önemli iki faktördür. Bunlardan birincisi “prime esas kazanç” ikincisi ise “ABO” yani aylık bağlama oranı.

Pirime esas kazanç basit tanımla bir sigortalının çalışırken aldığı maaş miktarı ki buna yatan sigorta miktarıda eklenir. Pirime esas kazanç ne kadar çok olursa emekli olunca alınacak maaşta o denli yüksek olur.

İkincisi ise ABO. ABO yine basit tanımla sigortalının SGK ya ödediği primleri ifade eder. Ki burada biz engelliler açısından bir pozitif ayrımcılık yapılarak biz engellilerin ABO miktarları 5 bin günden hesaplanmaktadır. Örneğin sizin SGK ya ödediğiniz prim miktarı 3800 gün imiş. Ama SGK sizin prim günlerinizi hesaplarken 3800 günden değil 5 bin küsür günden hesaplar ki engelli yurttaşlar düşük emekli maaşı almasın.

Özet olarak engelli olsun olmasın emekli maaşı hesaplamasında bu iki hesaplama yöntemi asıl önemli olan yöntemlerdir.

Hal böyle iken siz doğal olarak “ben neden düşük emekli maaşı alıyorum?” diye soruyorsunuz.

Aslında düşük emekli maaşı almanız engelli emekliliğinden faydalanarak emekli olduğunuzdan kaynaklanmıyor. Hatta size şunu söyleyeyim. Siz engelli emekliliğinden değil de bu prim gün sayısıyla normal yoldan emekli olsaydınız bugün aldığınız emekli maaşı miktarından daha az maaş alırdınız. Çünkü sizin ödediğiniz 3800 gün primin üzerine devlet fazladan 1200 gün prim daha ekleyerek hesaplama yapmış.

Dolayısıyla sizin düşük emekli maaşı almanız engelli emekliliğinden faydalanarak emekli olduğunuzdan değil, Türkiye’de (engelli engelsiz fark etmez) genel anlamda emekli maaşı miktarlarının düşük olmasından kaynaklanıyor.

Sorunuzda çalışma yaşamınızın büyük bir kısmında “asgari ücretle” çalıştığınızı belirtmişsiniz. Buda demek oluyor ki primlerinizde asgari ücret düzeyinde yatmış. Yani yukarda vurgu yaptığım “prime esas kazanç” tutarınız oldukça düşük olmalı. Buna rağmen bence aldığınız maaş miktarı iyi bir miktar sayılır.